بلایی که کم آبی بدن بر سر مغز می آورد!

به گزارش اقتصاد ایران، اگر تصور می‌کنید که نوشیدن آب فقط برای رفع تشنگی است، دوباره فکر کنید. شواهد حاصل از بررسی‌های رفتاری و تصویربرداری عصبی نشان می‌دهد که حتی کم آبی خفیف—در حد چند ساعت بدون نوشیدن آب—می‌تواند بر ساختار و عملکرد مغز اثر بگذارد. از کاهش حجم هیپوکامپ گرفته تا کند شدن واکنش‌های شناختی، مغز ما به‌طرز حیرت‌انگیزی نسبت به وضعیت آب بدن حساس است.

تأثیر مستقیم کم آبی بر پیری مغز

این یعنی یک لیوان آب، می‌تواند تفاوتی واقعی در هوشیاری، تمرکز و حتی خلق‌وخو ایجاد کند. مطالعه نشان داد که در حالت کم‌آبی، مغز برای حفظ عملکرد عادی خود مجبور می‌شود منابع عصبی بیشتری را به کار گیرد. اما این تلاش بیشتر، به معنی عملکرد بهتر نیست.

درواقع، میزان اشتباهات شناختی افزایش می‌یابد و سرعت پردازش اطلاعات کاهش پیدا می‌کند. نکته جالب اینکه بسیاری از شرکت‌کنندگان پیش از آزمایش اصلاً احساس تشنگی نداشتند—اما مغزشان از مدت‌ها قبل درگیر بود. این یافته، مفهوم «تشنگی خاموش» را وارد ادبیات علمی می‌کند. کم‌آبی—حتی در حد ۱ تا ۲ درصد کاهش در وزن بدن به‌دلیل از دست رفتن مایعات—می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد شناختی داشته باشد. نتایج پژوهش‌ها نشان داده‌اند که کم‌آبی باعث کاهش قابل‌ملاحظه در توجه پایدار، حافظه کاری، و سرعت پردازش اطلاعات می‌شود.

شرکت‌کنندگانی که در شرایط کم‌آب قرار داشتند، عملکرد ضعیف‌تری در تست‌های حل مسئله، وظایف چندمرحله‌ای، و تصمیم‌گیری نشان دادند. تصویربرداری‌های fMRI نیز نشان داد که مغز برای حفظ همان سطح عملکرد، باید نواحی بیشتری را فعال کند—نشانه‌ای از افزایش بار شناختی.

به‌عبارتی دیگر، کم‌آبی مغز را وادار می‌کند سخت‌تر کار کند تا همان بازده را داشته باشد، و این تلاش اضافی اغلب منجر به خستگی ذهنی، تحریک‌پذیری، و پیری سریع تر مغز میشود.

منبع: کمبریج