تأثیر کاهش ساعات کاری بر عملکرد کارمندان
از دیدگاه اجتماعی، کاهش ساعات کاری، تعادل کار و زندگی را دگرگون میکند.
به گزارش اقتصاد ایران، در روزهای اخیر، پیشنهاد رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان، برای کاهش ساعات کاری ادارات دولتی به بازه ۹ صبح تا ۱۳ ظهر، بحثهای داغی را در محافل اقتصادی و اجتماعی برانگیخته است.
مزایای اقتصادی: صرفهجویی و بهرهوری بیشتر
کاهش ساعات کاری به ۹ تا ۱۳، ابتدا از منظر اقتصادی، صرفهجویی عظیمی به همراه دارد. ادارات دولتی در ایران، با ساعات طولانی، مصرفکننده عمده انرژی هستند؛ روشنماندن تجهیزات، سیستمهای تهویه و روشنایی، سالانه میلیاردها تومان هزینه به بودجه عمومی تحمیل میکند. با محدودکردن ساعات به چهار ساعت، مصرف برق، گاز و آب به طور درخور توجهی کاهش مییابد؛ تخمینی که میتواند تا ۳۰ درصد صرفهجویی ایجاد کند،
بهبود کیفیت زندگی و مزایای اجتماعی
از دیدگاه اجتماعی، کاهش ساعات کاری، تعادل کار و زندگی را دگرگون میکند. کارمندان ایرانی، با ساعات طولانی و ترافیک سنگین، اغلب زمان کمی برای خانواده و تفریح دارند که به استرس و جدایی عاطفی منجر میشود. ساعات ۹ تا ۱۳، فرصت دوساعته صبحگاهی برای خواب بیشتر و عصرگاهی برای فعالیتهای خانوادگی فراهم میکند. این تغییر، میتواند نرخ رضایت زندگی را افزایش دهد و حتی به سیاستهای جمعیتی کشور -مانند تشویق زادوولد- کمک کند، زیرا والدین زمان بیشتری برای فرزندان خواهند داشت.
مزایای زیستمحیطی: گامی به سوی پایداری
کاهش ساعات، تأثیرات زیستمحیطی مثبتی نیز دارد که نمیتوان نادیده گرفت. ادارات با ساعات طولانی، به انتشار گازهای گلخانهای از طریق مصرف انرژی فسیلی کمک میکنند. محدودکردن به چهار ساعت، مصرف را کاهش میدهد و به اهداف ایران در توافق پاریس -کاهش چهاردرصدی انتشار تا ۲۰۳۰- یاری میرساند. استدلال اینجا ساده است: کمتر کارکردن در دفتر، یعنی کمتر روشنایی و تهویه و در نتیجه، انتشار کمتر CO2. نمونههای جهانی، این را اثبات میکنند.
در ایسلند، اجرای دائمی هفته چهارروزه از ۲۰۱۹، مصرف انرژی دفاتر را ۲۱ درصد کاهش داد و به کاهش کلی آلودگی کمک کرد، به طوری که انتشار کربن در بخش دولتی ۱۲ درصد پایین آمد. در استرالیا، از سال ۲۰۲۳، برخی ایالتها هفته کاری چهارروزه را برای کارکنان عمومی دائمی کردهاند و انتشار کربن را ۱۵، ۲۰ درصد پایین آوردهاند، زیرا رفتوآمد کمتر شد. در ایران، با بحران آب و انرژی، این تغییر میتواند مدل پایداری برای بخش خصوصی باشد و فرهنگ مصرف کمتر را ترویج کند؛ مثلا با تشویق کار از خانه یا فعالیتهای سبز در زمان آزاد.
سلامت کارمندان و افزایش انگیزه
سلامت، یکی از استدلالهای محکم برای این طرح است. ساعات طولانی، به مشکلات جسمی (مانند کمردرد و خستگی) و روانی (استرس و burnout) منجر میشود. چهار ساعت کاری، فرصت ورزش، خواب و تغذیه را افزایش میدهد و انگیزه را بالا میبرد. چرا؟ زیرا انسانها پس از چهار، پنج ساعت تمرکز، کارایی کمتری دارند؛ مطالعات روانشناختی این موضوع را به عنوان «قانون ۵۲/۱۷» (۵۲ دقیقه کار، ۱۷ دقیقه استراحت) تأیید میکند. در بریتانیا، با اجرای دائمی در بیش از ۸۰ شرکت از ۲۰۲۲،
burnout را ۷۱ درصد و استرس را ۳۹ درصد کاهش و رضایت شغلی را ۶۵ درصد افزایش داد. در ایسلند، سلامت روانی و جسمی بهبود یافت و مرخصیهای استعلاجی ۴۰ درصد کم شد. در ایران، با نرخ بالای افسردگی، این امر میتواند سیستم بهداشت را سبکتر و بهرهوری را پایدار کند.
منبع: اقتصادنیوز
